Cijfers wijnproductie in Nederland
Is Nederland een wijnland? Komt er hier echt wijn vandaan? Jazeker! Al sinds de jaren zeventig worden er in Nederland weer druiven verbouwd om wijn van te maken. Inmiddels zijn er in elke provincie wijnboeren. Maar wat is de omvang van de wijnproductie? En hoeveel hectaren wijngaarden zijn er?
Areaal Nederlandse wijngaarden
Er zijn ongeveer tweehonderd commerciële wijngaarden in Nederland. Bij elkaar opgeteld hebben die ruim 300 hectare wijnstokken aangeplant. Ter vergelijking: in Duitsland is dat in totaal zo’n 100.000 hectare en alleen al in de Bordeaux vind je 120.000 hectare wijngaarden. Nederland is dus geen groot, maar wel een groeiend wijnland.
Gemiddeld heeft een wijnboer bijna 2 hectare aan wijnstokken aangeplant staan. De grootste wijnbedrijven van ons land hebben tot wel vijftien keer zoveel hectare. Die wijnbedrijven zijn trouwens door het hele land te vinden. De meeste wijnboeren zitten in Gelderland, de meeste hectare wijngaarden vind je in Limburg. Ook in alle andere provincies (Noord-Brabant, Overijssel, Noord-Holland, Zeeland, Friesland, Groningen, Drenthe, Zuid-Holland, Utrecht en Flevoland) vind je wijngaarden.
De grootste groei van het aantal wijnboeren was tussen 2000 en 2010, zoals je kunt lezen op de pagina over wijnland Nederland. Sindsdien komen er nog jaarlijks nieuwe bedrijven bij. Maar doordat de grond in Nederland schaars is en het starten van een wijngaard een flinke investering is, blijft het lastig om de wijnproductie op te schalen.
De prijs van Nederlandse wijn
De wijnbouw in Nederland is vergeleken met andere landen bewerkelijker. Dat heeft onder andere te maken met de focus op de kwaliteit (het aantal trossen per plant en per vierkante meter). De kosten per hectoliter liggen daarom hoger. Bovendien kan de opbrengst van jaar tot jaar verschillen, afhankelijk van het weer tijdens de groei. Zo kan het voorkomen dat een wijnboer twintig procent minder oogst heeft.
De percelen zijn ook relatief klein en de arbeidskosten liggen hoog. Een klein rekenvoorbeeld: een hectare wijngaard kost ongeveer 500 tot 600 uur aan arbeid. De opbrengst is 3.500 tot 4.500 liter wijn per hectare. Dat betekent dat de flesprijs al snel uitkomt op tien à vijftien euro. Veel wijnboeren combineren hun werk daarom met wijntoerisme of andere bronnen van inkomsten, zoals een zorgboerderij.
Hun wijnen verkopen ze meestal in een eigen (land)winkel of direct aan horeca of winkels in de buurt. In de laatste jaren zijn er ook enkele wijnhandelaren bij gekomen die online of een fysieke winkel Nederlandse wijnen verkopen.
Wijnproductie in cijfers
Gemiddeld genomen heeft Nederland in de afgelopen jaren ongeveer 8.188 hectoliter wijn per oogst geproduceerd. Dat is omgerekend meer dan 1 miljoen flessen. Daarbij is het ene oogstjaar beter dan het andere, afhankelijk van de weersomstandigheden van dat jaar.
Zo zorgden de warme en droge zomers van 2022 en 2018 dat de druiven goed rijp waren tijdens de oogst en veel suikers hadden. In 2018 werd voor het eerst een record behaald met 9.500 hectoliter. Vier jaar later werd dat overtroffen: in 2022 was de oogst goed voor een nieuw record van 9.837 hectoliter wijn. Het jaar 2023 bleek opnieuw goed te zijn voor een recordoogst. Met de liefst 12.774 hectoliter wijn kunnen 1,7 miljoen flessen worden gevuld. Andere jaren zorgden nachtvorst in het voorjaar en regen in het najaar voor een kleinere oogst en lagere wijnproductie.
Klik op de foto om hem te vergroten.
De verschillende categorieën
Ongeveer driekwart van de totale wijnproductie in Nederland bestaat uit witte wijn. De rest is rode wijn of rosé. Ieder jaar komen daar bovendien meer mousserende wijnen en parelwijnen bij. Het belangrijkste verschil tussen die laatste twee is dat er bij mousserende wijnen meer druk op de fles zit en ze meestal volgens de traditionele methode (bekend uit de Champagne) worden geproduceerd. Deze wijnen hebben altijd een champagnekurk met muselet. Parelwijnen kunnen daarentegen een gewone kurk of kroonkurk hebben, omdat ze minder druk in de fles hebben.
Een trend die we trouwens steeds meer zien in het buitenland en ook vaker in Nederland is oranjewijn en natuurwijn. Oranjewijn is gemaakt van witte of grijze druivenrassen die met schil en al worden vergist, zoals bij rode wijn. Die schillen geven de oranje kleur aan de wijn. Bij natuurwijn grijpt de wijnboer weinig tot niet in en laat hij de natuur zijn gang gaan. Meestal zijn dit troebele en ongefilterde wijnen.
Wijnproductie per categorie
Klik op de foto om de cijfers te bekijken.
Klik op de foto om de cijfers te bekijken.
Klik op de foto om de cijfers te bekijken.