Veelgestelde vragen over Nederlandse wijn

Ben je journalist of werk je in de media? Kijk op onze perspagina voor meer informatie.

Kan er wijn worden gemaakt in Nederland?

Ja, zeker. Honderden jaren geleden stonden er waarschijnlijk al druivenstokken aangeplant, onder andere in Limburg. Sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw zijn die terug van weggeweest en wordt er weer wijn gemaakt van druiven die in Nederland zijn verbouwd. Nederland was lange tijd geen ideaal land voor wijnbouw, maar met de komst van nieuwe druivenrassen en het veranderende klimaat wordt er nu in heel Nederland kwaliteitswijn gemaakt.

Waar in Nederland vind je wijngaarden?

In elke provincie zijn er een of meerdere wijngaarden. Van Friesland tot Limburg en van Zeeland tot Gelderland. De eerste wijngaarden zaten in het zuiden van het land, in Limburg en Noord-Brabant. Inmiddels is er zelfs op de Waddeneilanden een wijngaard te vinden.

Hoeveel hectare wijngaarden en hoeveel wijnboeren zijn er in Nederland?

Anno 2024 telt Nederland ruim 300 hectare wijngaarden, verdeeld over ongeveer tweehonderd commerciële wijnboeren.

In welke provincie(s) liggen de meeste wijngaarden?

In Gelderland zitten de meeste wijnboeren, maar het grootste aantal hectare wijngaarden vind je in Limburg. De provincies worden op de voet gevolgd door Noord-Brabant. Andere grote wijnprovincies zijn Noord-Holland en Overijssel.

Waren er vroeger ook al wijngaarden in Nederland?

Het is een feit dat er al eeuwenlang wijnbouw is in Nederland. Waarschijnlijk hebben de Romeinen de eerste stokken aangeplant in Zuid-Limburg. Exacte cijfers en bewijzen zijn helaas tot op de dag van vandaag nog niet gevonden. De eerste vermelding van wijnbouw in Nederland werd in 968 gedaan in een oorkonde. Tot ongeveer 1250 was het klimaat mild en erg geschikt voor wijnbouw.

Vanaf circa 1500 verdwenen er steeds meer wijnranken, waarschijnlijk door het klimaat. Tussen 1300 tot 1800 was het namelijk aanmerkelijker kouder en was er zelfs een kleine ijstijd. Rond 1950 was de wijnbouw geheel uit Nederland verdwenen. Vanaf 1970 werden er gelukkig weer enkele wijngaarden aangeplant in Limburg en Brabant en zo groeide de sector weer. Vanaf 2000 is het aantal wijnboeren in ons land flink gegroeid.

Waarom is de wijnbouwsector de afgelopen jaren zo gegroeid?

Dat is onder andere gekomen door de introductie van nieuwe druivenrassen die beter groeien in een koud klimaat en minder gevoelig zijn voor schimmels en ziekten. Een andere belangrijke reden voor de snelle groei is dat veel boeren rond het jaar 2000 een subsidie konden krijgen om andere gewassen te gaan telen, zoals druiven. Dat gaf de sector een enorme boost. Maar ook het veranderde klimaat speelt een rol zoals te lezen is op deze pagina.

Hoeveel hectare heeft een wijnboer gemiddeld?

Gemiddeld heeft een wijnboer iets minder dan 2 hectare wijngaard. Het merendeel van de wijnboeren heeft 0,5 tot 1,5 hectare stokken aangeplant staan. 

Wat is het verschil tussen een wijnmaker en een wijnboer?

Een wijnboer (of wijngaardenier) is degene die de druiven verbouwt. De wijnmaker maakt van de geoogste druiven de wijn. Sommige wijnboeren zijn ook tegelijk wijnmaker en produceren hun eigen wijn of helpen andere wijnboeren daarbij.

Welke soorten wijn worden er gemaakt?

Ongeveer twee derde van de totale productie van Nederlandse wijnen bestaat uit witte wijn. De rest is rode wijn of rosé. Een groeiend deel van de witte wijnen wordt trouwens verwerkt tot mousserende wijnen of parelwijn.

Hoeveel wijn wordt er gemaakt?

Dit is afhankelijk van de weersomstandigheden in het wijnjaar. Gemiddeld genomen is er tussen 2017 en 2021 ongeveer 7672 hectoliter wijn gemaakt.

  • 2022: 9.837 hectoliter
  • 2021: 7.529 hectoliter
  • 2020: 7.543 hectoliter
  • 2019: 7.841 hectoliter
  • 2018: 9.500 hectoliter
  • 2017: 5.949 hectoliter
  • 2016: 8.374 hectoliter

Een hectoliter is 100 liter. In een normale wijnfles gaat 750 ml. Gemiddeld genomen betekent dit dat er ieder jaar iets meer dan een miljoen flessen Nederlandse wijn worden gemaakt.

Hoeveel wijn kun je maken van 1 hectare wijngaard?

Dat is afhankelijk van ontzettend veel factoren, zoals bodem, het aantal planten per hectare, de leeftijd van de druivenstokken en ga zo maar door. De vuistregel is dat een druivenstok ongeveer een fles wijn oplevert. Gemiddeld genomen staan er grofweg 3.500 planten per hectare. Een wijnboer met 1 hectare wijngaard kan dus ongeveer 3.500 liter wijn maken.

Soms ligt dat lager, wanneer de wijnboer voor een hogere kwaliteit gaat en daarom bijvoorbeeld minder trossen en scheuten laat groeien. De energie gaat dan allemaal naar de overgebleven trossen toe.

Hoe wordt wijn gemaakt?

Voor het maken van wijn zijn er een aantal basisstappen nodig, die voor witte wijn en rode wijn verschillend zijn. Meer hierover lees je op de pagina Wijn maken.

Welke witte druivenrassen staan er in Nederland aangeplant?

De bekendste witte druivenrassen in Nederland zijn solaris, johanniter, auxerrois en souvignier gris. Hier vind je meer informatie over witte druivenrassen in Nederland.

Welke blauwe druivenrassen staan er in Nederland aangeplant?

De bekendste blauwe druivenrassen in Nederland zijn cabernet cortis, regent en pinot noir. Een overzicht van andere blauwe druivenrassen vind je hier.

Hoe ziet het wijnjaar eruit voor de wijnboer?

Het werk voor de wijnboer ligt nooit stil. Zowel in de kelder als in de wijngaard is er altijd wel iets te doen. Van snoeien en schoonmaken tot oogsten en bottelen. Bekijk dit overzicht van een wijnjaar.

Welke bodemsoorten zijn er in Nederland?

Net als in andere wijnlanden zijn er in Nederland per regio verschillende bodemsoorten. Er is dan ook niet een bodemsoort die ‘het beste’ is. Wel zijn er grote verschillen per gebied. Zuid-Limburg is bijvoorbeeld een van de weinige regio’s waar je mergel tegenkomt. Een combinatie van klei en kalksteen. In Gelderland, Overijssel en Drenthe is in sommige delen een leemhoudende grond. Andere bodemsoorten die voorkomen zijn zandgrond, rivierklei, zeeklei, veengrond en löss.

Welke invloed heeft het Nederlandse klimaat op wijnbouw?

De weersomstandigheden verschillen ieder jaar maar hebben altijd veel invloed op het wijnjaar. Door de klimaatveranderingen is het steeds iets warmer in Nederland, maar zijn er tegelijkertijd ook steeds vaker extreme weersomstandigheden. Denk aan late voorjaarsvorst, uitzonderlijke hitte of felle regen- en hagelbuien.

In 2020 was er bijvoorbeeld een iets lagere opbrengst door nachtvorst in mei en koude, natte herfstmaanden. In 2021 was het over het geheel genomen minder warm en viel er meer regen. Ook toen zijn er minder druiven geoogst. Een jaar later was er juist een recordopbrengst door warm en droog weer in de zomer. Lees hier meer over het wijnklimaat in Nederland.

Hoe goed zijn Nederlandse wijnen vergeleken met het buitenland?

De afgelopen jaren zijn er tijdens de Wijnkeuring van de Lage Landen steeds meer gouden medailles uitgereikt aan Nederlandse wijnen. Dit onderstreept de groeiende kwaliteit. Ook in het buitenland vallen wijnen uit Nederland regelmatig in de prijzen en zien we dat ze steeds hogere ogen gooien.

Welke BOB’s zijn er in Nederland?

De Beschermde Oorsprongsbenaming (BOB) is een kwaliteitsclassificatie voor een specifieke geografische regio. In Nederland zijn er zes BOB’s: Ambt Delden, Achterhoek-Winterswijk, De Voerendaalse Bergen, Maasvallei Limburg, Mergelland, Oolde, Rivierenland en Vijlen. Voor een aantal regio’s loopt er nog een aanvraag voor een BOB-classificatie.

(juni 2023)

Welke informatie moet er op een wijnetiket staan?

Er is veel te doen om de informatie op wijnetiketten. Vanaf 8 december 2023 moet er op het etiket informatie staan over de ingrediënten en de voedingswaarde. Verder is de volgende informatie verplicht:
  • De categorie wijn (wijn, mousserend, parelwijn etc.)
  • Kwaliteitsclassificatie (BOB of BGA als dit van toepasssing is)
  • Land van herkomst
  • Alcoholpercentage
  • Flesvolume
  • Waarschuwingen vor allergenen, bijvoorbeeld voor sulfiet, ei en/of melk
  • Partijnummer
  • Voor mousserende wijnen: suikergehalte (sec, brut etc.)
Daarnaast mag de wijnboer de volgende gegevens vermelden:
  • Druivenras(sen) (mits BOB- of BGA-geclassificeerd)
  • Oogstjaar (mits BOB- of BGA-geclassificeerd)
  • Speciale roductiemethode, zoals flesvergisting

Kun je geld verdienen met een wijngaard in Nederland?

Veel wijnbedrijven richten zich naast naast de wijnproductie op andere inkomstenbronnen. Denk daarbij aan agro- of wijntoerisme, een zorgboerderij of landwinkel. Zo zijn er wijnboeren met een B&B en geven de meesten ook rondleidingen en proeverijen. Sommige wijnboeren hebben maar een klein areaal wijnstokken en hebben de wijnbouw als nevenberoep. Extra inkomsten halen ze dus uit de eerder genoemde activiteiten.

Waar kan ik Nederlandse wijn kopen?

Bij de wijnboer natuurlijk! De meeste wijnboeren verkopen hun wijnen zelf vanuit hun wijnkelder. Daarnaast zijn er webshops en wijnwinkels die gespecialiseerd zijn in Nederlandse wijnen en deze verkopen aan consumenten. De meeste horecabedrijven die met Nederlandse wijnen werken, kopen deze direct bij de wijnboer.

Hoe duur zijn Nederlandse wijnen?

Een fles Nederlandse wijn kost meestal minstens 10 à 15 euro. Dit heeft er vooral mee te maken dat de grond schaars (en dus duur) is, de arbeidskosten hoog liggen en er strenge milieu-eisen zijn.

Naar welke landen wordt Nederlandse wijn geëxporteerd?

Door de grote vraag van Nederlandse wijnen in eigen land en de beperkte beschikbaarheid worden Nederlandse wijnen niet of amper naar het buitenland geëxporteerd. De meeste wijnboeren verkopen hun flessen direct aan de consument, aan wijnspeciaalzaken of restaurants.